TIẾT LỘ PHƯƠNG PHÁP HỌC TẬP HIỆU QUẢ CỦA NGƯỜI HỌC GIỎI

Bạn chán nản vì kết quả học tập của mình quá tệ. Đó là do bạn không áp dụng những phương pháp học tập hiệu quả. Đây được gọi là phương pháp học chủ động. Còn hầu hết các bạn hiện nay đang áp dụng phương pháp học bị động. Đọc xem bạn có đang áp dụng phương pháp học bị động không nhé!

3 Phương pháp học tập phổ biến hiện nay của 99% học sinh, sinh viên

Dưới đây là 3 phương pháp học tập được sử dụng nhiều nhất ở tất cả mọi nơi. Khoảng 99% học sinh, sinh viên đều áp dụng. Cùng điểm danh xem bạn có nằm trong 99% này hay trong 1% còn lại của thế giới nhe.

• Phương pháp đọc đi đọc lại có phải là phương pháp học tập hiệu quả?

Đây là một phương pháp học khá phổ biến của học sinh, sinh viên Việt Nam, con số ước lượng là 99%. Chắc chắn rằng hầu hết các bạn trước khi đi vào phòng thi thì cũng đều lôi tài liệu ra để đọc đi, đọc lại ít nhất là 1-2 lần. Với một nguyện vọng là nó sẽ xuất hiện trong đề thi và mình đã thuộc hết mọi thứ.

Theo một số nghiên cứu khoa học đã nhận định rằng phương pháp này là phương pháp kém hiệu quả nhất. Nhưng đây lại là phương pháp mà học sinh, sinh yêu yêu thích nhất vì nó nhanh, lẹ, không mất công sức, không cần phải động não. Nói tóm lại là nó dễ. 

Cuộc nghiên cứu khoa học có tên “The Limited Benefit of Rereading Educational Text (2009)” đã khảo sát về phương pháp này. Họ đã phân ra 2 nhóm học sinh, 1 là đọc bài trước khi đi thi và nhóm còn lại thì không đọc gì cả. Kết quả điểm số của 2 y như nhau. Vậy có thể kết luận rằng thời gian bạn bỏ ra để đọc lại không thực sự mang lại hiệu quả. Vì thế, nó không phải là một phương pháp học tập hiệu quả.

• Phương pháp tổng hợp và ghi chép

Chúng ta sẽ tiếp nối hành trình bắt đầu kì thi, hầu hết các bạn có thói quen tổng hợp và ghi chép lại tất cả những kiến thức các chương của một môn vào giấy A4 hay 1 quyển tập riêng. Để khi ôn thi, bạn chỉ cần nhìn vào đó thôi.

Trong bài nghiên cứu của ông Friedman từ Đại Học Harvard có viết nhiều học sinh, ngay cả giáo viên đều cảm thấy rằng việc chúng ta ghi chép, tổng hợp lại thông tin là một điều hiển nhiên mỗi khi thi. Nhưng không phải ai cũng biết đâu là cách ghi chép hiệu quả. Khi chúng ta biết được đâu là phương pháp ghi chép hiệu quả thì khi đó việc học và kết quả học tập cũng như là lượng kiến thức trong cả một quá trình mới có giá trị. 

Nghiên cứu khoa học của giáo sư Dunlosky đánh giá phương pháp tổng hợp thông tin là phương pháp học kém hiệu quả. Trong cuộc nghiên cứu, ông đã áp dụng 10 phương pháp khoa học khác nhau và đánh giá mức độ hiệu quả. Kết quả là phương pháp này nằm trong top những phương pháp học kém hiệu quả. Ông cho rằng nó có thể là một phương pháp học tập hiệu quả nếu người học biết đâu là cách tổng hợp thông tin tốt.

• Phương pháp Highlight có phải là phương pháp học tập hiệu quả?

Đây là cũng là một trong những phương pháp mà hầu như ai cũng biết đến. Chúng ta sẽ sử dụng những cây bút highlight để tô đậm những ý chính mà chúng ta muốn ghi nhớ. Để trước khi thi chúng ta sẽ đọc lại những ý chính đó vì nó nổi hơn những thông tin khác.

Cuộc nghiên cứu của ông Bell – Reading Skill, Textbook Marking and Course Performance (2009) kết luận rằng những người không có kỹ năng đọc thường họ sẽ thích dùng bút highlight hơn hoặc mua những quyển sách đã được highlight sẵn để họ chỉ cần đọc thôi. Hầu hết những người đọc tài liệu không có kỹ năng thì học không biết highlight phần nào là phần quan trọng, học thích thì học highlight thôi.

Bên cạnh đó, nhiều cuộc khảo sát đã có kết luận chung là việc highlight thông tin sẽ có sự nghịch đảo so với điểm số. Tuy vậy phương pháp này không phải là phương pháp học tập hiệu quả nhất hay có thể gọi là một trong những phương pháp học tập kém. Vì học sinh, sinh viên không biết cách highlight để đạt được hiệu quả tốt.

Lý giải tại sao các phương pháp học tập phổ biến lại kém hiệu quả

Các phương pháp học tập phổ biến như Highlight, đọc lại, tổng hợp và ghi chép nằm trong nhóm các phương pháp học kém hiệu quả vì đây là phương pháp học thụ động. Phương pháp học thụ động nghĩa là bạn chỉ tiếp nhận thông tin chứ không có sự phản hồi lại. Ví dụ, các bạn có tờ đề cương trước mặt. Bạn lôi kiến thức từ tờ đề cương đó sang một trang giấy khác thông qua việc take note, vẽ mindmap,…

Phương pháp học thụ động lại được đông đảo sinh viên yêu thích và họ có những quan điểm sai lệch rằng “đây là phương pháp học tập hiệu quả nhất”. Một phần là do họ thích được giáo viên giảng bài hơn là cho bài tập nhóm. Vì khi giáo viên giảng, họ chỉ cần nghe và chép lại là đã hiểu được vấn đề. Còn khi làm bài tập nhóm thì họ phải tự tìm hiểu kiến thức, mất rất nhiều năng lượng hơn và rất mệt.

Nhưng thực tế thì luôn trái ngang, khi các bạn làm bài nhóm thì đó mới chính là lúc các bạn áp dụng kiến thức một cách tốt nhất. Vì có những bài tập không chỉ áp dụng kiến thức ngày hôm nay là tìm được đáp án. Mà còn có thể là dựa theo kiến thức của những ngày trước thì mới có thể giải được. Đây còn được gọi là phương pháp học chủ động (Active Recall).

Phương pháp học chủ động – Phương pháp học tập hiệu quả

Phương pháp học chủ động có nghĩa là bạn phải tự lỗi kiến thức trong não của mình ra. Ví dụ, khi có người hỏi bạn “Nguyễn Thúc Thùy Tiên là ai?” hay “Người đại diện Việt Nam thi Miss Earth năm 2022 là ai?”… Đây là những câu hỏi mà bạn phải lôi kiến thức từ trong não ra để trả lời.

Nói rõ hơn học thụ động có nghĩa là bạn sẽ phân tích, xử lý và ghi nhớ kiến thức với kiến thức gốc có sẵn ở bên cạnh. Học chủ động là bạn sẽ phân tích, xử lý và ghi nhớ kiến thức với kiến thức gốc không có sẵn. Bí quyết để đưa kiến thức vào não chính là đưa thông tin đó từ não ra.

Có một sự thật là nếu bạn lôi kiến thức trong não ra bao nhiêu thì điểm số của bạn sẽ cao bấy nhiêu. Phương pháp này không tốn công, tốn sức. Nhưng nó rất mệt não khi bạn thực hiện trong những lần đầu, dễ gây nản. Do đó, hầu hết các bạn đều chọn phương pháp học thụ động.

Dưới đây là kết luận của giáo sư Dunlosky năm 2013. Ông đánh giá việc học chủ động là một phương pháp học tập hiệu quả trong tất cả nghiên cứu của ông. Ông đã chứng minh mức độ hiệu quả của nó rất ấn tượng thông qua hình thức đa dạng của bài kiểm tra, những tài liệu ôn tập và độ tuổi khác nhau. Điểm kiểm tra và việc kiếm thức còn đọng lại sau đó cao hơn hẳn các phương pháp học khác. Đón xem các bài viết hay khác tại ReviewHot!

Đường Gia Huệ

Tags: #phương pháp học chủ động #phương pháp học tập #phương pháp học thụ động